معرفی رشته علوم تجربی و آشنایی با شاخه های رشته تجربی

معرفی رشته های تجربی

رشته تجربی از پرطرفدارترین و محبوب‌ترین رشته‌ها بین دانش‌آموزان و والدین ایرانی است. این محبوبیت به جایی رسیده است که تقریباً نصف دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل خود در مقطع متوسطه دوم این رشته را انتخاب می‌کنند! تجربی رشته‌ای است که بر مبنای مشاهده و تجربه است و انسان و نیازهایش، چرخه‌های زیستی و طبیعی، عوامل محیطی، بدن انسان و طبیعت را مورد مطالعه قرار می‌دهد. بنابراین؛ اگر به علوم زیستی علاقمند هستید می‌توانید این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کنید.

از بین دانش‌آموزانی که رشته‌های نظری را انتخاب می‌کنند، ۴۶ درصد آن‌ها رشته تجربی را برمی‌گزینند و این در حالی است که تعداد فارغ التحصیلان رشته‌های مختلف آن مدام در حال افزایش است. همواره والدینی هستند که فرزندان خود را ترغیب می‌کنند با هدف دکتر شدن رشته تجربی را انتخاب کنند.

اما چیزی که دانش‌آموزان باید مورد توجه قرار دهند این است که آیا به این رشته علاقمند هستند؟ آیا اطلاعات کافی راجع به آن دارند؟ آیا توانایی تحصیل در این رشته را دارا هستند و آیا مشاغل پزشکی و پیراپزشکی برای آن‌ها مناسب هستند یا خیر؟  هر چیزی که باید در مورد رشته علوم تجربی بدانید اینجا بیان می‌کنیم

رشته های زیرگروه یک تجربی و سایر زیرگروه ه

همانطور که توضیح دادیم، زیرگروه‌ها حذف و زیرشاخه های مختلف تجربی با یکدیگر ادغام شده‌اند. در گذشته تجربی شامل ۵ زیرگروه بود که برای هرکدام، ضرایب دروس تخصصی متفاوت محاسبه می‌شد. زیرگروه یک تجربی متعلق به رشته های پزشکی تجربی بود که ضریب درس زمین شناسی برای این گروه، صفر بود. اگر کنجکاو هستید درباره اینکه هر زیرگروه در گذشته متعلق به کدام رشته ها بود بدانید:

  • رشته های زیرگروه یک تجربی: شامل رشته های مرتبط با درمان، پزشکی، دکتری پیوسته، رشته های علوم پایه
  • رشته های زیرگروه دو تجربی: رشته‌های مرتبط با شیمی
  • رشته های زیرگروه سه تجربی: اقیانوس‌شناسی و زمین‌شناسی
  • رشته های زیرگروه چهار تجربی: رشته‌های مدیریتی و اقتصاد و معارف
  • رشته های زیرگروه پنج تجربی: رشته های مرتبط با کشاورزی

لیست رشته های تجربی در دانشگاه

اغلب رشته های تجربی در دانشگاه از کاردانی و کارشناسی در کنکور پذیرش دارند و برخی دیگر به صورت ارشد یا دکتری پیوسته هستند. می‌توانید از کاردانی وارد رشته‌های پرطرفداری مثل رادیولوژی، مامایی و رشته هوشبری شوید و به این ترتیب شانس خود را برای ورود و ادامه تحصیل در آن‌ها بالا ببرید. برخی از رشته های علوم تجربی از کاردانی و کارشناسی در کنکور پذیرش دارند و برخی دیگر به صورت ارشد یا دکتری پیوسته هستند. در جدول زیر، رشته های تجربی که در مقاطع مختلف پذیرش دارند را ذکر کرده‌ایم.

مقطعرشته های دانشگاهی
کاردانی

آموزش و پرورش ابتدایی، رشته اتاق عمل، بهورزی، تکنسین رشته پروتزهای دندانی، تکنسین سلامت دهان، تکنولوژی پرتودرمانی، تکنولوژی رادیولوژی دهان – فک و صورت، دامپزشکی، علوم آزمایشگاهی، فوریت‌های پزشکی، مامایی، هوشبری، بهداشت حرفه‌ای، بهداشت عمومی (گرایش‌های بهداشت خانواده)، بهداشت محیط، شیمی آزمایشگاهی

امور بانکی، بیمه، امور دولتی، امور فرهنگی، امور مالی و مالیاتی، تربیت مبلغ قرآن کریم، تربیت معلم

قرآن کریم، گردشگری، حسابداری، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، علوم انتظامی

رشته مدارک پزشکی، مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی، مدیریت گمرکی، هتلداری، امور اراضی، امور زراعی و باغی، تکنولوژی تولیدات دامی، تکنولوژی تولیدات گیاهی، تکنولوژی جنگلداری، تکنولوژی چوب، تکنولوژی شیلات، تکنولوژی صنایع غذایی، تکنولوژی محیط زیست، تکنولوژی مرتع و آب‌خیزداری، تکنولوژی مواد غذایی، تولید و فرآوری خرما، پرورش اسب، پرورش زنبور عسل، تولید و بهره‌برداری از گیاهان دارویی و معطر، علوم ورزشی، نوغان‌داری

کارشناسی

آموزش ابتدایی، آموزش زیست‌شناسی، آموزش کودکان استثنایی، تکنولوژی اتاق عمل، اعضای مصنوعی، بهداشت مواد غذایی، بهداشت و بازرسی گوشت، بینایی سنجی، پرستاری، تکنولوژی پرتودرمانی، تکنولوژی پرتوشناسی، روانشناسی، زیست‌شناسی (جانوری، دریا، سلولی و مولکولی، گیاهی) زیست فناوری، ساخت پروتزهای دندانی، شنوایی شناسی، علوم آزمایشگاهی، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، علوم تربیتی، علوم تغذیه، علوم و صنایع غذایی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی، مامایی، هوشبری، میکروبیولوژی، اقیانوس‌شناسی، زمین‌شناسی

آموزش شیمی، رشته بهداشت عمومی، بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری‌ها، تکنولوژی پزشکی هسته‌ای، شیمی کاربردی، رشته شیمی محض، فناوری اطلاعات سلامت، مهندسی بهداشت محیط، مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار

ادیان و مذاهب، اقتصاد، امنیت اقتصادی، تاریخ اسلام، تاریخ تمدن ملل اسلامی، حسابداری، زبان و ادبیات عربی، شیعه‌شناسی، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، علوم انتظامی، علوم قرآن و حدیث، فقه و حقوق اسلامی، فقه و حقوق امامی، فقه و حقوق حنفی، فقه و حقوق شافعی، فقه و حقوق مذاهب اسلامی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی، فلسفه و عرفان اسلامی، فلسفه و کلام اسلامی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، گردشگری

مدیریت اطلاعات و ارتباطات، مدیریت امور بانکی، مدیریت امور گمرکی، مدیریت بازرگانی، مدیریت بیمه، مدیریت بیمه اکو، مدیریت دولتی، مدیریت صنعتی، مدیریت فرهنگی هنری، مدیریت کسب و کارهای کوچک، مدیریت مالی، مدیریت و بازرگانی دریایی

معارف اسلامی، معارف اسلامی – تبلیغ و ارتباطات، معارف اسلامی و اخلاق، معارف اسلامی و ادیان، معارف اسلامی و تاریخ، معارف اسلامی و علوم تربیتی، معارف اسلامی و علوم قرآنی، معارف اسلامی و کلام، معارف اسلامی و مدیریت، هتلداری آموزش تربیت بدنی، امنیت اطلاعات، امنیت بین الملل، امنیت نرم، پژوهشگری امنیت، تربیت مروج سیاسی، ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، حفاظت اطلاعات، ضد تروریسم، علوم دامی، علوم سیاسی، علوم فنی امنیت، علوم ورزشی

علوم و مهندسی باغبانی، علوم و مهندسی جنگل، علوم و مهندسی خاک، علوم و مهندسی شیلات، علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)، علوم و مهندسی محیط زیست، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، گیاه پزشکی، مددکاری اجتماعی، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مربیگری عقیدتی، مطالعات امنیتی، مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، مهندسی صنایع چوب و فرآورده‌های سلولزی، مهندسی صنایع مبلمان، مهندسی طبیعت، مهندسی فضای سبز، اقتصاد کشاورزی

کارشناسی ارشد پیوستهمعارف اسلامی و ارشاد
دکترای حرفه ایدکترای پیوسته بیوتکنولوژی، پزشکی، دکترای عمومی دامپزشکی، دندانپزشکی، داروسازی

بهترین رشته های تجربی

بهترین رشته های تجربی از نظر درآمد و بازار کار گروه پیراپزشکی و پزشکی هستند.

در ایران با کمبود نیروی متخصص در رشته‌هایی مانند پزشکی و پرستاری مواجه هستیم بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که شرایط کاری این رشته‌ها در آینده پیشرفت قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد و فارغ‌التحصیلان از درآمد و وضعیت شغلی خوبی برخوردار خواهند بود. به طور کلی عوامل مختلفی بر سطح درآمد فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها اثرگذار هستند. مثلا شهر محل کار، که در مورد رشته‌های پزشکی شهرستان‌ها و مناطق محروم در دوران طرح و پس از آن درآمدزایی بیشتری دارند چون احتمال تأسیس مطب از نظر هزینه و امکان دریافت مجوز بالاتر است. با کسب مهارت، داشتن پشتکار و با به روز کردن اطلاعات خود، یک قدم از سایرین جلوتر باشید، این عوامل به شما کمک خواهند کرد که در پیدا کردن کار مناسب و سطح درآمد بالا موفق باشید.

اگر علاقه‌مند هستید درباره مشاغل زیرشاخه های رشته تجربی اطلاعات بیشتری به دست بیاورید، قبلا در این خصوص مطلبی با عنوان شغل های رشته تجربی نوشته‌ایم که به صورت کامل آینده شغلی رشته های تجربی در آن توضیح داده شده است.

پزشکی و پیراپزشکی

رشته‌های زیر گروه پزشکی و پیراپزشکی، محبوب‌ترین و پردرآمدترین زیر شاخه های رشته تجربی هستند که می‌توان از بین آن‌ها به ترتیب دندانپزشکی، پزشکی، داروسازی، مامایی، پرستاری و رشته علوم آزمایشگاهی را نام برد. برای سایر رشته‌ها مانند فیزیوتراپی، بینایی سنجی، رشته میکروبیولوژی و علوم آزمایشگاهی، شهرهای بزرگ و خصوصا تهران به دلیل وجود صنایع، کارخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی فرصت‌های شغلی بیشتری وجود دارند. پیشنهاد می‌کنیم درباره بازار کار علوم آزمایشگاهی نیز بخوانید.

بهترین دانشگاه رشته های تجربی

دانشگاه‌های مختلف بر اساس معیارهای مختلفی مانند تولیدات علمی، تعداد جوایز بین‌المللی و همایش‌های برگزار شده، رتبه‌های داخلی و بین‌المللی متفاوتی دارند که البته ممکن است برای هر رشته نیز این رتبه بر اساس امکانات دانشگاه متغیر هستند. انتخاب دانشگاه معیارهای متعددی دارد. مثلا برخی ازدانش‌آموزان دوست دارند در شهر محل زندگی خود یا شهرهای نزدیک‌تر درس بخوانند. برای برخی دیگر وجود امکانات آموزشی دانشگاه، امکان کار حین تحصیل یا امکان ادامه تحصیل اهمیت بیشتری دارند. بنابراین همیشه توجه داشته باشید که بهترین انتخاب ممکن است برای شما با دیگری فرق داشته باشد.

بر اساس تعداد مقالات و فعالیت‌های علمی، معتبرترین دانشگاه‌های‌ علوم پزشکی را در سال ۱۴۰۲ در ادامه نام برده‌ایم تا یک دید کلی در این مورد داشته باشید:

  • دانشگاه علوم پزشکی مشهد
  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه ایران
  • دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جندی شاپور اهواز
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان
  • دانشگاه علوم پزشکی کرمان
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس
  • دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
  • دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله
  • دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان

ضرایب دروس تخصصی کنکور تجربی 1403

با توجه به تغییرات صورت گرفته در کنکور ۱۴۰۲ به بعد، دروس عمومی از کنکور حذف و همه زیر شاخه های تجربی با یکدیگر ادغام شده‌اند. بنابراین ضریب دروس تخصصی زیست، شیمی، ریاضی، فیزیک و زمین‌شناسی برای تمام رشته‌های یکسان خواهد بود. اطلاع از ضرایب دروس تخصصی به شما کمک می‌کند که از ابتدا پایه دروس را با توجه به انتخاب شغلی و رشته دانشگاهی خود تقویت کرده و بر اساس درس‌هایی که ضریب بالاتری دارند زمان مطالعه و تمرکز خود را بر منابع کنکوری مدیریت کنید.

گروه علوم تجربی
نام درسضریب 
زمین شناسی1
ریاضی7
زیست شناسی12
فیزیک7
شیمی9

ضرایب دروس عمومی کنکور تجربی ۱۴۰۳

در سال های گذشته سازمان سنجش به منظور برنامه ریزی هرچه دقیق تر داوطلبان کنکوری، ضرایب دروس کنکور ۱۴۰۳ را در اختیار داوطلبان قرار داده تا به این طریق متقاضیان از اهمیت هر درس مطابق با رشته مورد علاقه خود مطلع شوند. در حالی در سال ضرایب دروس عمومی در کنکور سراسری ۱۴۰۳ حذف گشته و تنها در تاثیر معدل داوطلبان لحاظ می گردد.

سهم دروس عمومی و تخصصی در نمره کل سابقه تحصیلی در کنکور های تجربی، ریاضی و انسانی
سالعمومیتخصصیجمع (درصد)
1402261440
1403282250
1404 و بعد از آن303060

دفترچه عمومی کنکور سراسری در تمامی گروه های آزمایشی (ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان) از چهار درس ادبیات و زبان فارسی، عربی، دینی و زبان تشکیل می شد که از آزمون کنکور سراسری 1403 حذف شده اند.